Selasa, 18 Desember 2012

MENULIS AKSARA BALI

      Dalam materi Menulis Bahasa Bali ini banyak terdapat aksara Bali,oleh karena itu disini sudah terdapat Font Bali Simbar yang dapat anda unduh di google drive atau bisa ada dapatkan melalui http://www.babadbali.com/aksarabali/balisimbar.htm. Untuk Langkah- langkah  menginstall Font Bali Simbar dapat ada pelajari disini



         Uger-uger nyurat aksara Bali saking rihin sampun ngawitin pasang aksara Purwa Dresta. Salanturnyane kamanggehang pasang aksara manut H.J.E.F.Schwartz. ( Oeger-oeger Aksara saha pasang sasoeratan Basa Bali, 1631).Sasampune kawentenan Pasamuhan Agung Basa Bali 1957 uger-uger nyurat aksara Bali mawali malih ngamanggehang pasang aksara Purwa Dresta manut sasuratan sane wenten ring buku Ramayana, pakaryan H. Kern miwah buku Bharata Yudha pakaryan Gunning. Duk warsa 1963 kawentenan Pasamuhan Agung Kecil sane maosang indik pasang aksara Bali manut kaputusan Pasamuhan Agung Basa Bali 1957. Mungguing Pasang Aksara sane kamanggehang rauh mangkin kantun malarapan antuk hasil Pasamuhan Agung Basa Bali 1957 miwah Pasamuhan Agung Kecil 1963.
        Yening mangkin pacang nyurat akara Bali patut nganggen pedoman Pasamuhan Agung Basa Bali 1957 miwah Pasamuhan Agung Kecil 1963 mangda wenten anggen panuntun miwah uger-uger rikala nyurat aksara Bali. Pasang aksara inggih punika uger-uger nyurat aksara, pasang aksara punika yogya anggen panuntun, nyuratang Basa Bali nganggen  Aksara Bali. Aksara Bali punika kapalih dados tigang soroh inggih punika :
     A. Aksara Wresastra, inggih punika kaanggen nyuratang Basa Bali lumbrah ketahnyane 18 inggih punika : h,n,c,r,k,d,t,s,w,l,m,g,b,\,p,j,y,z.  
      B. Aksara Swalalita inggih punika aksara sane keanggen nyurat Bahasa Bali sane mawit ring bahasa Kawi miwah bahasa Sansekerta, utawi pateh tekening hurup besar sane akehnyane 48  akasara, sane kekepah dados kalih inggih punika :Akasara wianjana sane akehnyane 33 inggih punika : h,n,x,c,  È, r,k,¼,d,a,a,a,t,q,`,`,s,[,],w,l,m,g,f,b,v,\,p,|,j,ü,y,z,,
- Aksara suara  sane akehnyane 15 inggih punika:                                                                                                           Á,÷,ú,6,3,ü,Ï,2,õ,úo,÷o,3o,)o,Ï,2,,
     C. Aksara Modre  punika marupa aksara sane mangge nyurat indik kadyamikan umpami : japa mantra, pralambang ( simbul ) ring agama/upacara, usada ( metetambaan)umpami : ý,þ,,
untuk lebih lengkapnya dapat di lihat disini


Selasa, 12 Juni 2012

Basita Paribasa

 Basita Paribasa
Basita Paribasa teges ipun basa rinengga, punika dados rerasmen wiadin panglengut basa rikala mebabaosan kalih megagonjakan anggen pasiakranan. Basa rinengge puniki sekadi piranti pacang ngamedalang daging pakayunan kalih pangarsa anggen rerengga wiadin sasemon indik kahanan kalih laksana janma sane kaimbangan ring laksana kalih kahanan barang wiadin buron. Basa paribasa puniki wenten  kaitan ipun ring kesusastraan sane ampun lumbrah (ketah) ring negara krama sane mawangun tembang kalih gancaran.
sang kawi sane sampun  wibuhing basa basita ring pengawi tan mari ngunggahang basita paribasa punika sekadi uparengga palambang sane makardi lengut kekawian punika. ane ngeranjing basa basita inggih punika :
  1. Sesonggan ( Pepatah )
  2. Sasenggakan ( Ibarat )
  3. Wewangsalan ( Tamsil)
  4. Sloka (Bidal )
  5. Bebladbadan ( Methapora)
  6. Pepindan /Sasawangan (Perumpamaan)
  7. Cacimpedan (Teka-teki)
  8. Cecangkriman (Sindiran)
  9. Sesimbing (Sindiran)
  10. Cecangkitan
  11. Raos Ngempelin
  12. Sipta /Sasemon ( Allegori)
  13. Peparikan ( Pantun)
  14. Gegendingan

Daftar pustaka :
Simpen AB, W. (2001). Basita Paribasa. Denpasar: PT Usada Sastra

Selasa, 05 Juni 2012

Pembagian Kesusastraan Bali

Kesusastraaan Bali itu dapat dibagi menjadi empat yaitu :
  1. Kesusastraan Bali menurut bentuknya
  2. Kesusastraan Bali menurut jaman 
  3. Kesusastraan Bali menurut cara menuturkannya
  4. Kesusastraan Bali menurut bahasanya
A. Kesusastraan Bali menurut bentuknya dapat dibagi menjadi tiga bagian yaitu :
  1. Tembang ( puisi )
  2. Gancaran ( prosa )
  3. Palawakia (prosa lirik )
B. kesusastraan Bali menurut jaman dapat dibedakan menjadi dua yaitu :
  1. Kesusastraan Bali Purwa ( tradisional )
  2. Kesusastraan Bali Anyar ( modern )
C. Kesusastraan Bali menurut cara menuturkannya ada dua jeni yaitu :
  1. Sastra gantian ( sastra lisan,rakyat)
  2. Sastra sesuratan (sastra tulisan )
D. Kesusastraan Bali menurut bahasanya pada umumnya memakai tembang mecepat dan bahasanya memakai bahasa Bali kepara ( Bali Umum) . tetapi ada pula menggunakan bahasa Bali Kuno ( Kawi ), Tengahan,Sansekerta. adapun bagiannya yaitu :
  1. Lontar Geguritan (  Menggunakan Bahaa Bali kepara pada umumnya )
  2. Kidung (  Menggunakan Bahasa campuran antara bahasa Bali Kuna, bahasa Jawa Tengahan dan bahasa Kawi )
  3. Kekawin ( Menggunakan Bahasa Kawi )


Daftar Pustaka
 Tingen, I Nengah. (1982). Aneka Sari Gending-Gending Bali. Singaraja : Rhika Dewata.